CENTRA USŁUG SPOŁECZNYCH

Co to są Centra Usług Społecznych?

 Ideą Centrów Usług Społecznych (CUS) jest rozwój i skoordynowanie działań zapewniających obywatelom, głównie osobom niesamodzielnym dostępu do wysokiej jakości, dopasowanych do indywidualnych potrzeb usług społecznych użyteczności publicznej świadczonych na poziomie gminy i powiatu.
 Centra Usług Społecznych są odpowiedzią na rosnące potrzeby starzejącego się społeczeństwa i postępującego zjawiska depopulacji oraz potrzebę zwiększania samodzielności i niezależności osób z niepełnosprawnością.

Po co wspierać usługi społeczne?

 Sektor usług społecznych potrzebny jest by przeciwdziałać negatywnym zjawiskom demograficznym i łagodzić ich negatywne skutki. 
 Europejski Fundusz Społeczny w 9 Celu Tematycznym „Promowanie włączenia społecznego, walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją „ w Priorytecie Inwestycyjnym 9 iv „ułatwienie dostępu do przystępnych cenowo, trwałych oraz wysokiej jakości usług, w tym opieki zdrowotnej i usług socjalnych w interesie ogólnym” zakłada wsparcie m.in. dla rozwoju usług społecznych.

Po co wspierać usługi społeczne?

Rozwój usług społecznych przyczyni się do:
1. Poprawy warunków życia na danym obszarze: osób niesamodzielnych, w tym osób z niepełnosprawnością  opiekunów faktycznych osób niesamodzielnych, w tym osób z niepełnosprawnością
2. Podniesienia atrakcyjności danego powiatu/miasta/gminy
3. Wzrostu zatrudnienia w sektorze usług społecznych
RPO WŁ a usługi społeczne.
W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020 zaplanowano kwotę ponad 40 mln euro na wsparcie w ramach PI 9iv.

Na pierwszą edycję konkursu dotyczącego Centrów Usług Społecznych przeznaczona została kwota blisko 10 mln euro.Jak rozumieć hasło CUS?

Centrum Usług Społecznych to:Diagnoza potrzeb społecznych danej gminy i powiatu;Skoordynowane działania zwiększające dostępność do usług społecznych, będące odpowiedzią na postawioną diagnozę;Platforma współpracy lokalnych podmiotów, zarówno sektora finansów publicznych, jak i organizacji pozarządowych (NGO’s);Wykorzystanie istniejącego potencjału (zasobów kadrowych, lokalnych, technicznych).
Projekt partnerski.
Z uwagi na charakter CUS wymagana jest realizacja projektu w partnerstwie.  Partnerstwo musi składać się z:Powiatu lub miasta na prawach powiatu (PCPR),Wszystkich lub części gmin (co najmniej 2) w obrębie tego powiatu (OPS),Co najmniej 2 organizacji pozarządowych realizujących zadania z obszaru ekonomii społecznej.
Lider projektu.
Liderem projektu może być:
Jednostka samorządu powiatowego,Jednostka samorządu gminnego, Podmiot ekonomii społecznej.Partnerzy jednogłośnie wyznaczyli na lidera projektu PCPR.

Lider projektuW grudniu 2016 roku został ogłoszony konkurs dot. CUS. W powiecie wieruszowskim odbyło się spotkanie informacyjne dla przedstawicieli wszystkich samorządów oraz organizacji NGO’s realizujących zadania w zakresu Ekonomii Społecznej. W I kwartale 2017 roku powstało partnerstwo, w skład którego weszły:Gmina WieruszówGmina BolesławiecGmina LututówTPD OM SIKOS                              Na lidera projektu wyznaczono Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wieruszowie.Dlaczego partnerstwo?
 Samorząd terytorialny zgodnie z Konstytucją RP jest realizatorem zadań o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.
Jednostki samorządu terytorialnego postanawiają o:Wyborze sposobu prowadzenia i form usług użyteczności publicznej,Wysokości cen i opłat (albo o sposobie ustalenia cen  i opłat) za usługi o charakterze użyteczności publicznej;NGO’s zgodnie z zapisami swoich statutów realizują zadania m.in. z obszaru ekonomii społecznej, w tym zorientowanych na osoby z niepełnosprawnością i wykluczone.Dlaczego partnerstwo?
Usługi użyteczności publicznej samorząd może realizować samodzielnie, lub może powierzyć wykonanie zadań osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. ustawy o finansach publicznych, w trybie przepisów:
ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym, ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi,ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych,ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Obszar realizacji i dlaczego partnerstwo?CUS obejmuje działalnością obszar nie więcej niż jednego powiatu.
Wnioskodawca jest zobligowany do złożenia nie więcej niż jednego wniosku o dofinansowanie projektu.

Do kogo adresowany jest CUS?

Osoby niesamodzielne – osoby, które ze względu na podeszły wiek, stan zdrowia lub niepełnosprawność wymagają opieki lub wsparcia w związku z niemożnością samodzielnego wykonywania co najmniej jednej z podstawowych czynności życia codziennego.
Dla każdej osoby niesamodzielnej musi zostać opracowana indywidualna ścieżka wsparcia przygotowania w oparciu o ocenę sytuacji materialnej i życiowej.Do kogo adresowany jest CUS?Projekt przewiduje dostęp do usług społecznych dla:osób lub rodzin zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym doświadczających wielokrotnego wykluczania społecznego;
osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz osób z niesprawnością sprzężoną, osób z zaburzeniami psychicznymi, w tym osób z niepełnosprawnością intelektualną i osób z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi;
Pierwszeństwo przed wyżej wymienionymi mają osoby z niepełnosprawnością i osoby niesamodzielne, których dochód nie przekracza 150% właściwego kryterium dochodowego (na osobę samotnie gospodarującą lub osobę w rodzinie), o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

Do kogo adresowany jest CUS?

Otoczenie osób niesamodzielnych – osoby spokrewnione lub niespokrewnione z osobami niesamodzielnymi, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące, a także inne osoby z najbliższego otoczenia tych osób, w szczególności rodziny i opiekunowie faktyczni.
Opiekun faktyczny – osoba pełnoletnia opiekująca się osobą niesamodzielną, niebędąca opiekunem zawodowym i niepobierająca wynagrodzenia z tytułu opieki nad osobą niesamodzielną, najczęściej członek rodziny.
Udział w projekcie otoczenia jest możliwy pod warunkiem, że jest niezbędny dla skutecznego wsparcia osób niesamodzielnych.Usługi społeczne realizowane w CUS.
Do usług świadczących w społeczności lokalnej należą m.in.:usługi opiekuńcze, usługi w rodzinnym domu pomocy, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej,usługi w ośrodkach wsparcia, o których mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, o ile liczba miejsc całodobowego pobytu w tych ośrodkach nie jest większa niż 30, usługi w domu pomocy społecznej o liczbie miejsc nie większej niż 30,usługi asystenckie,usługi w postaci mieszkach chronionych, o których mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej,usługi w postaci mieszkań wspomaganych, o ile liczba miejsc w mieszkaniu jest nie większa niż 12.
Usługi realizowane w ramach projektuUsługi opiekuńcze (w miejscu zamieszkania, w tym specjalistyczne, dzienne formy usług opiekuńczych);Usługi asystenckie;Mieszkania wspomagane i treningowe.

Usługi opiekuńcze.

Usługi opiekuńcze – obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.Usługi te świadczone są przez opiekunów faktycznych lub w postaci:sąsiedzkich usług opiekuńczych, usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, dziennych form usług opiekuńczych (np. Dzienny dom pomocy, Klub seniora), krótkookresowego całodobowego i krótkookresowego dziennego pobytu, których celem jest zapewnienie opieki dla osób niesamodzielnych, w zastępstwie za opiekunów faktycznych.Usługi opiekuńcze.
Usługi opiekuńcze realizowane będą na terenie Gminy Wieruszów przez Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Ponad w Powiecie Wieruszowskim realizowane będą : Gmina Lututów - uruchomiony zostanie Dzienny Dom Pobytu i usługi opiekuńcze. Gmina Bolesławiec – usługi opiekuńcze. W Powiecie Wieruszowskim realizowane będą też usługi wspierające opiekunów faktycznych – grupowe poradnictwo specjalistyczne realizowane przez PCPR (dot. będzie korzystających z usług opiekuńczych, asystenckich i mieszkalnictwa treningowego i wspomaganego)Usługi asystenckie.
Usługi asystenckie –  usługi świadczone przez asystentów na rzecz osób z niepełnosprawnością lub rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami umożliwiające stałe lub okresowe wsparcie tych osób i rodzin w wykonaniu podstawowych czynności dnia codziennego, niezbędnych do ich aktywnego funkcjonowania społecznego, zawodowego lub edukacyjnego.
Usługi asystenckie.
Usługi asystenckie realizowane będą w Powiecie Wieruszowskim przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Miejski w Wieruszowie. Usługi te skierowane będą do 12 osób z niepełnosprawnością znaczną i umiarkowaną, mieszkających samodzielnie  lub z opiekunami również wymagającymi wsparcia. W ramach pozyskanych środków :zatrudnienie asystentów osób z niepełnosprawnością lub asystentów osobistych osób z niepełnosprawnościąwyżywienie/obiady dla osób  z niepełnosprawnością,terapia społeczna, poradnictwo i konsultacje  specjalistyczne dla osób z niepełnosprawnością i osób z otoczenia.Mieszkania wspomagane.
Mieszkania wspomagane – usługa świadczona w postaci mieszkania lub domu, przygotowującego osoby w nim przebywające,  pod opieką specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia lub zapewniającego pomoc w prowadzeniu samodzielnego życia.
  Mieszkania treningowe                                                       Mieszkania wspieranePrzygotowujące osoby w nim                                        stanowiące alternatywę dla pobytu wprzebywające do prowadzenia                                      placówce zapewniającej całodobowąsamodzielnego życia. Usługa ma                                   opiekę. Usługa ma charakter pobytucharakter okresowy i służy określonym                       stałego lun okresowego (w przypadkukategoriom osób w osiągnięciu                                     potrzeby opieki zastępstwie za    częściowej lub całkowitej                                               opiekunów faktycznych). Służy osobomsamodzielności, m.in. poprzez trening                         niesamodzielnym, wymagającym samodzielności, poradnictwo, pracę                            wsparcia w formie usług opiekuńczychsocjalną.                                                                             Lub asystenckich.
Mieszkalnictwo wspomagane.
Realizatorem działań w zakresie mieszkalnictwa treningowego i wspomaganego jest Stowarzyszenie Integracyjne „Klub Otwartych Serc” w Wieruszowie. W pierwszej kolejności z usług mieszkalnictwa wspomaganego korzystać będą osoby mieszkające na terenie Gminy Wieruszów. Zgodnie z opracowywanymi regulaminami będą to osoby zatrudnione lub posiadające świadczenia rentowe, co pozwoli im  na częściowe partycypowanie w koszty eksploatacji.Kompleksowość CUS.
Centra powinny świadczyć kompleksowe usługi społeczne.Oznacza to świadczenie minimum trzech form pomocy z katalogu usług:opiekuńczych lubasystenckich, lubw mieszkaniach chronionych albo wspomaganych.Jakie warunki należy spełnić aby świadczyć usługi ?
Realizacja projektu nie może przyczynić się do:
zmniejszenia dotychczasowego finansowania usług asystenckich lub opiekuńczych przez beneficjenta/partnera,
zastąpienia środkami projektu dotychczasowego finansowania przez beneficjenta/partnera usług asystenckich lub opiekuńczych.
Dodatkowe wsparcie w CUS.
W Centrum można rozwijać działania uzupełniające obejmujące:
działania wspierające opiekunów faktycznych w opiece nad osobami niesamodzielnymi,usługi prawne, informacyjne, doradcze i szkoleniowe,dowożenie posiłków,stworzenie wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego i pielęgnacyjnego,przewóz do miejsca świadczenia usług,teleopiekę / systemy przywoławcze.
Działania te realizowane mogą być tylko jako element kompleksowych projektów.Zachowanie trwałości Centrum.
Należy zachowywać trwałość świadczonych w Centrum usług po zakończeniu realizacji projektu co najmniej przez okres odpowiadający okresowi realizacji projektu.
Maksymalny  poziom dofinansowania wynosi 90%.
Minimalny udział wkładu własnego wynosi 10%
wartości projektu. Zajęcia w placówkach wsparcia dziennego.
W przypadku placówek wsparcia dziennego obowiązkowo są realizowane zajęcia rozwijające co najmniej cztery z ośmiu kompetencji kluczowych wskazanych w zaleceniu Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE):porozumiewanie się w języku ojczystym;porozumiewanie się w językach obcych;kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne;kompetencje informatyczne;umiejętność uczenia się;kompetencje społeczne i obywatelskie;inicjatywność i przedsiębiorczość;świadomość i ekspresja kulturalna.Odpłatność za usługi.
Będzie możliwość pobierania opłat za świadczone usługi od uczestników CUS zgodnie z opracowanymi regulaminami odnoszącymi się do korzystania z poszczególnych usług.
Wysokość opłat powinna być dostosowana do opłat obowiązujących na danym terenie i zdiagnozowanych możliwości finansowych beneficjenta.
Dotacja na realizację projektu dla Powiatu WieruszewskiegoOgółem wartość projektu wynosi 3 447.915,66 PLN, w tym dofinasowanie projektu z EFS stanowi kwotę 3 101.112,69 PLN,wkład własny partnerów projektu  stanowi 346.802,97 PLN.
Projekt realizowany będzie przez okres 29 miesięcy tj.: od 1 listopada 2017 roku do 31 marca 2020 roku.
Działanie dotyczące mieszkalnictwa treningowego i wspomaganego rozpocznie się w 2018 roku, a tym samym wydłuży się czas jego realizacji do końca lipca 2020 roku.Co będzie można zrobić w Centrum w przyszłości?
W kolejnych latach rozważana jest możliwość rozszerzenia oferty usług świadczonych przez Centrum o następujące działania:usługi placówek wsparcia dziennego dla dzieci (powyżej 3 roku życia) i młodzieży służących integracji społecznej oraz zapobieganiu patologiom,
 poradnictwo specjalistyczne dla osób z niepełnosprawnością i ich opiekunów,
tworzenie miejsc krótkoterminowego pobytu dziennego i całodobowego w zastępstwie za opiekunów faktycznych,
zwiększenie dostępu do korzystania z usług osobom z ograniczonym narządem ruchu poprzez wybudowanie szybu windowego do budynku, w którym realizowane są usługi mieszkaniowe i asystenckie.